Page 6 - Analityka 4/2015

MAGDA CABAN ŁUKASZ HALIŃSKI ANNA BIAŁK-BIELIŃSKA JOLANTA KUMIRSKA PIOTR STEPNOWSKI

NAUKA Technika chromatografii gazowej sprzężona ze spektrometrią mas jest coraz częściej wykorzystywana
jako narzędzie analityczne do rutynowego oznaczania analitów w różnego rodzaju próbkach, w tym
środowiskowych i biologicznych. Ekstrakty z takich matryc są bogate w różnorodne składniki izolowane
łącznie z analitami i mogące zakłócać przebieg oznaczania ilościowego. Zmienność składu próbek
powoduje znaczne często rozbieżności w wynikach oznaczeń. Spowodowane jest to zjawiskiem
określanym jako „efekt matrycowy”, który może zarówno obniżać, jak i podwyższać wynik oznaczenia
ilościowego danego analitu.

Efekty matrycowe
w chromatografii gazowej

SPRZĘŻONEJ ZE SPEKTROMETRIĄ MAS

Efekty matrycowe, wpływające na wyniki analiz ilościowych, są powszechnie kojarzone z techniką chromatografii
cieczowej sprzężonej ze spektrometrią mas (LC MS). Mechanizmem wpływu składu matrycy na uzyskiwane wyni-
ki jest w tym przypadku wzmacnianie lub supresja jonizacji analitów, powodowana obecnością innych składni-
ków próbki w źródle jonów spektrometru mas. Znacznie rzadziej efekty matrycowe są wiązane z chromatografią
gazową sprzężoną ze spektrometrią mas (GC MS), zupełnie inne są także mechanizmy stojące za wpływem
matrycy na wyniki ilościowe, gdyż nie wynikają z zaburzenia procesów jonizacji, lecz zależą od kondycji elemen-
tów układu chromatograficznego. Są one związane głównie z zatrzymywaniem składników próbki na aktywnych
sorpcyjnie powierzchniach w dozowniku lub wewnątrz kolumny kapilarnej. W niniejszym opracowaniu krótko
opisane są najważniejsze efekty matrycowe towarzyszące technice GC MS oraz podstawowe metody minimali-
zowania ich wpływu na wyniki analiz.

4 ANALITYKA – NUMER 4, ROK (XVI) 2015